Uprawnienia wierzyciela

Uprawnienia wierzyciela

Wierzyciel ma m.in. prawo do:

• Wszczęcia postępowania egzekucyjnego w razie braku realizacji obowiązku nałożonego na dłużnika w tytule wykonawczym
• Zabezpieczenia roszczenia
• Wyboru komornika
• Zlecenia komornikowi poszukiwania majątku dłużnika

I. POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE

Egzekucja sądowa to postępowanie mające na celu przymusową realizację świadczenia od dłużnika.

Pojęcia : wierzyciel, dłużnik, tytuł egzekucyjny, tytuł wykonawczy, klauzula wykonalności.

Wierzyciel to podmiot na rzecz którego zostało stwierdzone tytułem wykonawczym uprawnienie do egzekwowania od dłużnika świadczenia (pieniężnego lub niepieniężnego).

Dłużnik to podmiot, który według treści tytułu wykonawczego ma obowiązek spełnić określone świadczenie i przeciwko któremu toczy się egzekucja.

Tytuł egzekucyjny to dokument zawierający określenie dłużnika i wierzyciela oraz wskazujący na świadczenie, którego może dochodzić wierzyciel

Zgodnie z art. 777 § 1 kpc tytułami egzekucyjnymi są:

• orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem;
• orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,
• uchylone,
• inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej;
• akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub uiszczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie oznaczonych, albo też obowiązek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, lokalu, nieruchomości lub statku wpisanego do rejestru gdy termin zapłaty, uiszczenia lub wydania jest w akcie wskazany;
• akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia przeciwko dłużnikowi egzekucji na podstawie tego aktu o całość lub część roszczenia, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności;
• akt notarialny, w którym właściciel nieruchomości albo wierzyciel wierzytelności obciążonych hipoteką, niebędący dłużnikiem osobistym, poddał się egzekucji z obciążonej nieruchomości albo wierzytelności, w celu zaspokojenia wierzyciela hipotecznego, jeżeli wysokość wierzytelności podlegającej zaspokojeniu jest w akcie określona wprost albo oznaczona za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, i gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia egzekucji o część lub całość roszczenia, jak również wskazany jest termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności.

Tytuł wykonawczy to tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności (art. 776 kpc).

KLAUZULA WYKONALNOŚCI

Sąd nadaje klauzulę wykonalności w następującym brzmieniu:

“W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej dnia …….. 20… r. Sąd …….. w …….. stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości/w zakresie …. oraz poleca wszystkim urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy. Orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne/natychmiast wykonalne”.

W treści klauzuli wykonalności ponadto wskazuje się:

• numer PESEL lub NIP wierzyciela i dłużnika będącego osobą fizyczną, jeżeli są oni obowiązani do jego posiadania lub posiadają go nie mając takiego obowiązku lub
• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP wierzyciela i dłużnika niebędącego

WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

W celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego wierzyciel musi złożyć komornikowi wniosek egzekucyjny wraz z tytułem wykonawczym.

Wniosek powinien spełniać wymogi formalne określone w art. 797 kpc. We wniosku egzekucyjnym należy wskazać:

1. Komornika do którego wniosek jest kierowany. W przypadku wyboru komornika oświadczenie o wyborze komornika przez wierzyciela na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych.

2. Imię i nazwisko bądź nazwę wierzyciela wraz z jego adresem oraz:

• numer PESEL lub NIP wierzyciela
• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP wierzyciela

Niezbędne jest podanie numeru rachunku bankowego na który należy przekazywać kwoty wyegzekwowane od dłużnika, w sprawach z zakresu prawa pracy numer PESEL wierzyciela oraz podanie właściwego wierzycielowi urzędu skarbowego, a także informacji, czy wierzyciel jest podatnikiem podatku VAT .Przydatne jest również podanie numeru telefonu do kontaktu z wierzycielem bądź adresu elektronicznej skrzynki pocztowej.

3. Imię i nazwisko bądź nazwę dłużnika wraz z adresem zamieszkania, siedziby, prowadzenia działalności. Ponadto wierzyciel może podać wszelkie możliwe informacje, które mogą być pomocne w skutecznej egzekucji– PESEL, NIP, REGON, imiona rodziców, datę urodzenia oraz numeru telefonu do dłużnika.

4. Wskazanie świadczenia, które ma być spełnione przez dłużnika. W przypadku świadczenia pieniężnego jest to wskazanie kwot o które wierzyciel wnosi z rozbiciem na poszczególne składniki świadczenia tj. np. należność główną, odsetki, koszty procesu.

5. Wskazanie sposobów egzekucji. Wskazanie składników mienia dłużnika z których wierzyciel żąda prowadzenia egzekucji.

6. Podpis wierzyciela (lub pełnomocnika) pod wnioskiem egzekucyjnym. W przypadku reprezentowania wierzyciela przez pełnomocnika należy do wniosku egzekucyjnego dołączyć pełnomocnictwo.

II. ZABEZPIECZENIE ROSZCZENIA

Przed wydaniem tytułu wykonawczego można zabezpieczyć roszczenie w drodze postępowania zabezpieczającego. Postępowanie zabezpieczające nie zmierza do zaspokojenia wierzyciela (zwanego w postępowaniu zabezpieczającym uprawnionym), ale do zabezpieczenia jego roszczeń, które jeszcze nie zostały stwierdzone tytułem wykonawczym.

Postępowanie zabezpieczające może poprzedzać postępowanie egzekucyjne. Środki uzyskane w postępowaniu zabezpieczającym przekazuje się na rachunek depozytowy ministra finansów, a podlegają one wydaniu wierzycielowi po uzyskaniu przez niego tytułu wykonawczego i wszczęciu egzekucji. Postępowanie w sprawie wykonania zabezpieczenia może być prowadzone na podstawie nieprawomocnego orzeczenia sądu, co ustawodawca dopuszcza w niektórych sytuacjach, np. nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.

III. WYBÓR KOMORNIKA

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych wierzyciel ma prawo wyboru komornika na obszarze właściwości sądu apelacyjnego z wyłączeniem spraw o egzekucję z nieruchomości, o wydanie nieruchomości, o wprowadzenie w posiadanie nieruchomości, o opróżnienie pomieszczeń, w tym lokali mieszkalnych, z osób lub rzeczy, oraz w sprawach w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.

Wierzyciel dokonując wyboru komornika składa oświadczenia o dokonanym wyborze. Oświadczenie takie może być złożone na wniosku egzekucyjnym (zabezpieczającym) lub odrębnym piśmie.

IV. ZLECENIE POSZUKIWANIA MAJĄTKU DŁUŻNIKA

Wierzyciel powinien wykazać komornikowi składniki majątku dłużnika z których ma być prowadzona egzekucja. Jeżeli wierzyciel nie posiada informacji na temat majątku dłużnika i jeżeli w drodze czynności przewidzianych w art. 801 § 1 pkt 1 kpc nie zdołano ustalić majątku pozwalającego na zaspokojenie dochodzonego świadczenia, wówczas wierzyciel może zgodnie z art. 801 kpc zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika.